Słowniczek pojęć

Ankieta

To zarazem technika gromadzenia informacji i drukowany lub elektroniczny arkusz składający się z jednej lub większej ilości pytań na wybrany temat. Ponieważ w ankietach często biorą udział ludzie z określonych grup np. studenci, kobiety na urlopie macierzyńskim czy emeryci). Z tego powodu może dojść do tzn. obciążenia próby/błędu doboru próby, która tym samym nie jest reprezentacyjna. Dlatego ankieta pozwala na nawiązanie i utrzymanie kontaktu z daną grupą docelową, ale należy ją traktować z rezerwą przy strategicznych rozstrzygnięciach.

Analiza korelacji

Metoda mająca na celu odkrycie, czy pomiędzy dwoma zjawiskami, czy dwiema zmiennymi zachodzi związek, jaka jest siła tego związku oraz jaki jest jego kierunek. W przypadku korelacji liniowej stosuje się często Współczynnik Korelacji Pearsona, a w przypadku nieliniowości korzysta się ze współczynnika kontyngencji.

Badanie pierwotne

To badania przeprowadzone w celu pozyskania dotąd niedostępnych informacji niezbędnych z punktu widzenia rozwiązania problemu badawczego.

Badania jakościowe

Rodzaj badania, które nie operuje parametrami liczbowymi, a skupia się na pytaniach o występowanie danego zjawiska. W przypadku nauk humanistycznych oraz badań socjologicznych i marketingowych badanie jakościowe usiłują odpowiedzieć na pytania dotyczące istoty badanego zjawiska. Istotne są motywy uczestników badania i przyczyny podejmowania przez nich tych a nie innych decyzji. W ramach badań jakościowych wykorzystuje się pogłębiony wywiad indywidualny i zogniskowany wywiad grupowy.

Badania ilościowe

To metody badawcze kładące nacisk na dokonywanie pomiarów, określających cechy badanych zjawisk za pomocą liczb. W kontekście badań marketingowych czy socjologicznych zadaje się te same pytania dużej liczbie respondentów w standaryzowany sposób. Podstawowe techniki w badaniach ilościowych to wywiad, obserwacja i eksperyment.

Badanie statystyczne częściowe

Badanie, które w odróżnieniu od badania pełnego nie obejmuje pełnego zbioru elementów czyli pełnej populacji statystycznej, np. całej populacji danego kraju , ale skupia się na próbie statystycznej, będącej reprezentatywną miniaturą populacji. Dzięki metodom statystycznego uogólnienia wyniki badania można odnieść do całej populacji statystycznej.

Badanie omnibusowe

Obejmuje wiele tematów i umożliwia połączenie kwestionariuszy od wielu klientów w ramach jednego badania. Zaletą jest rozdzielenie kosztów pomiędzy zleceniodawcami.

Badanie panelowe (również panel)

Wielokrotnie powtarzane badanie tej samej grupy jednostek (np. osób) w kontekście tych samych zagadnień. Wyniki badań panelowych pozwalają na określenie trendów i kierunku zmian.

Badanie pilotażowe (zwiad badawczy)

Prowadzone na małą skalę badanie próbne mające na celu sprawdzenie metod badawczych, zweryfikowanie kwestionariusza i założeń na temat badanej rzeczywistości.

Badania rynku

Czynność, której celem jest zdobycie informacji dotyczących teraźniejszej sytuacji na rynku oraz tendencjach rozwojowych. Zazwyczaj przy przetwarzaniu danych marketingowych korzysta się z prostych metod z zakresu badań statystycznych.

Badania wtórne

Badania przeprowadzone w oparciu o dane pozyskane w ramach badań przeprowadzonych wcześniej. Dane mogą być dostępne w postaci przetworzonej (dane przetworzone) lub nieprzetworzonej (dane nieprzetworzone).

Badanie

Pozyskiwanie danych od osób, domostw czy też innych jednostek statystyczna (jednostek populacji statystycznej). Wyróżniamy:

• Badanie statystyczne pełne: polega na badaniu całej populacji statystycznej. W przypadku większych zbiorowości przeprowadzenie pełnego badanie może – z wyjątkami jak. np. spis powszechny – być niemożliwe do przeprowadzenia.
• Badanie statystyczne częściowe: gdzie przedmiotem badania jest ułamek populacji statystycznej, czyli próba statystyczna reprezentatywna dla całej populacji.

Badanie statystyczne pełne

patrz badanie.

Badania marketingowe

Systematyczne gromadzenie i przetwarzanie danych mające na celu dogłębne poznanie rynku, obecnych na nim graczy i związków pomiędzy nimi. Celem badań marketingowych jest m.in. uzyskanie lepszych podstaw dla podejmowania strategicznych rozstrzygnięć. Rozróżniamy kilka rodzajów badań marketingowych według następujących kryteriów:

• Cel: badania podstawowe/eksploracyjne oraz komercyjny
• Natury pozyskanych informacji: badania ilościowe a badania jakościowe
• Źródła danych: badania pierwotne oraz badania wtórne
• Podejście do przedmiotu badań
  • Badania opisujące – celem jest opisanie stanu teraźniejszego,
  • Badania diagnostyczne – logiczne przedłużenie badań opisujących. Mają na celu odkrycie przyczyn stanu teraźniejszego
  • Badania predykcyjne – celem jest przewidywanie procesów rynkowych.

CAPI

Computer Assisted Personal Interviewing to sposób przeprowadzania ankiety polegający na tym, że ankieter, korzysta z komputera lub tabletu i sam zaznacza odpowiedzi w elektronicznej wersji kwestionariusza.

Częstość

Występowanie zmiennej lub też zmiennych w zbiorze danych czyli np. informacja o tym, ilu respondentów odpowiedziało na dane pytanie czy też ilu respondentów wybrało dany wariant odpowiedzi.

CATI

Computer Assisted Telephone Interviewing to sposób przeprowadzania ankiety przypominający CAPI, gdzie ankieter prowadzi wywiad z respondentem przez telefon.

CAWI

Computer Assisted Web Interviewing to sposób przeprowadzania ankiety przez internet oraz bez udziału ankietera. Respondent sam zaznacza odpowiedzi w kwestionariuszu, który albo otrzyma na adres poczty elektronicznej albo znajdzie na stronie internetowej. Ten sposób przeprowadzania ankiet jest wprawdzie zarówno czasowo i finansowo mniej wymagająca od CAPI a CATI, ale należy wziąć pod uwagę następujące:

• Nie każdy respondent ma dostęp do komputera i internetu
• Obawie niektórzy respondentów przed nadużyciem danych osobowych może mieć wpływ na sposób wypełniania kwestionariusza.
• Wyniki są uzależnione od sposobu wyboru respondentów: własna baza danych, panel internetowy, wybór losowy.

Cele badawcze

Określenie tego jakiego rodzaju informacje pragniemy uzyskać na podstawie danych, tak aby owe informacje pomogły rozwiązać problem badawczy. Warto się zastanowić nad liczbą celów badawczych. Im większa jest liczba celów badawczych, tym bardziej wymagające jest badanie pod względem finansowym oraz czasowym. Nazbyt skromne cele badawcze z drugiej strony uniemożliwią nam pozyskanie istotnych danych.

Cechy statystyczne

Właściwości jednostek statystycznych.

• Rozróżniamy wiele rodzajów cech statystycznych ze względu na m.in.
  • Cechy stałe – właściwe dla całej populacji
  • Cechy zmienne – na ich podstawie rozróżniamy jednostki statystyczne.
• Istnieją różne typy cech zmiennych, np.
  • Cechy jakościowe – wyrażana za pomocą słów, np. kolor oczu albo płeć.
  • Cechy ilościowe – dające się wyrazić w postaci liczbowej, np. wiek.
    Cechy nominalne – to cechy, które wzajemnie się wykluczają, np. grupa krwi.

Dane przetworzone

To dane sformatowane, zorganizowane, sumaryczne czy też przetworzone w inny sposób (procenty, współczynniki apod.). Ich przeciwieństwem są dane nieprzetworzone.

Dane

Liczby, teksty czy symbole, które po przetworzeniu są źródłem informacji o interesujących nas zjawiskach oraz stosunkach pomiędzy nimi. Ze względu na źródło rozróżniamy dane pierwotne oraz dane wtórne. Jeśli chodzi o stopień przetworzenia rozróżniamy dane przetworzone i dane nie przetworzone.

Dominanta (również moda, wartość modalna, wartość najczęstsza)

Jedna z miar tendencji centralnej rozkładu. Odnosi się do wartości w danym zbiorze o największym prawdopodobieństwie wystąpienia czyli innymi słowy o największej częstości.

Dane nieprzetworzone

To dane w formie surowej, które nie zostały zorganizowane czy sformatowane. Pojęciem przeciwstawnym są dane przetworzone

Dobór losowy

Losowa metoda doboru jednostek czy elementów z populacji statystycznej do próby statystycznej. Oznacza to, że wszystkie elementy mają takie same prawdopodobieństwo wejścia w skład próby.

Dane pierwotne

Oryginalne dane pozyskane np. od grupy docelowej z myślą o danym badaniu i niedostępne w innych źródłach. Innymi rodzajem danych są dane wtórne.

Dane wtórne

Dane pozyskane przy okazji wcześniejszych badań w odróżnieniu od danych pierwotnych.

Drugi stopień filtrowania danych

Porównywanie kombinacji dwóch kategorii oraz ich odmian np. zadowolenie mężczyzn z produktu, niezadowolenie mężczyzn z produktu, zadowolenie kobiet z produktu i niezadowolenie kobiet z produktu. Patrz kategoryzacja danych.

Dobór próby

Sposób wybrania jednostek statystycznych z populacji statystycznej do próby statystycznej. Doboru można dokonać poprzez dobór losowy, którzy umożliwia uogólnienie wyników badania i odniesienie ich do populacji statystycznej, jak i poprzez dobór celowy o ograniczonej użyteczności w zakresie generalizowania wyników badania.

Dobór celowy

Nielosowy sposób doboru próby respondentów przy badaniach marketingowych czy społecznych. Osoba przeprowadzająca badania decyduje arbitralnie o tym, kto weźmie udział w badaniu. Celem powinno być osiągnięty próby bliskiej próbie reprezentatywnej. Z doboru celowego korzysta się np.

• W niewielkich podzbiorach populacji ze względu na problem ze sporządzeniem pełnej listy członków.
• W ramach badań wstępnych czy też pilotażowych.
• Przy analizie przypadku (ang. Case study).

Dyskusja grupowa

Patrz zogniskowany wywiad grupowy

Eksperyment

Metoda badawcza polegająca na uzyskiwaniu danych na podstawie zaaranżowanych sytuacji umożliwiających manipulację zmiennymi. Osoba obserwująca może dzięki temu zauważać i dokumentować zmiany w zachowaniu uczestników eksperymentu w kontekście zmian w zmiennych manipulowanych. Eksperyment można przeprowadzań w warunkach laboratoryjnych oraz naturalnych, np. w terenie.

Focus Group

Zogniskowany wywiad grupowy, również dyskusja grupowa ang. focus group. To metoda badawcza i sposób przeprowadzania wywiadu stosowana w badaniach jakościowych. Polega na toczeniu dyskusji w gronie od sześciu do dziesięciu osób z udziałem prowadzącego (moderatora). Wyniki są utrwalane w postaci notatek albo nagrań audiowizualnych i są przedmiotem dalszych badań i analiz.

Grupa pytań

Seria pytań podobnego rodzaju wraz z przyporządkowanymi im wariantami odpowiedzi, które są takie same dla wszystkich pytań. Zgrupowanie ich w jedną całość stworzy wrażenie przejrzystości oraz mniejszej ilości pytań w ankiecie i ułatwi zadanie respondenta. Należy jednak pamiętać, że czym więcej jest pytań w ramach jednej grupy tym mniej przejrzysta jest owa grupa.

Grupa docelowa

Grupa ludzi (klientów, przyszłych klientów, partnerów handlowych itp,), do których skierowana jest kampania reklamowa, produkt lub przesłanie. W interesie powodzenia kampanii należy wiedzieć co najwięcej danej grupie docelowej, o jej rozmiarze jak również o jej demograficznych, geograficznych czy socjoekonomicznych właściwościach.

Hipoteza

To niepotwierdzone przypuszczenie na temat stanu faktycznego np. istnienia lub nieistnienia jakiegoś zjawiska lub zależności. Przypuszczenie może dotyczyć jednej lub wielu zmiennych będących przedmiotem badania. W ramach analizy danych dochodzi do potwierdzenia lub obalenia hipotezy. Hipoteza może być opisowa lub wyjaśniająca.

Informacje

To produkt powstający w wyniku przetworzenia surowych informacji i pozwalający poznać badane obiekty i zależności pomiędzy nimi. Rozróżniamy kilka rodzajów informacji w zależności od:

• źródła:
  • informacje pierwotne – to informacje uzyskane w toku przetworzenia pierwotnych danych zebranych w celu rozwiązania danego problemu badawczego.
  • informacje wtórne – to informacje uzyskane w ramach wcześniejszym badań
• zawartości (fakty, poglądy)
• postaci
  • informacje liczbowe – wyrażane w postaci numerycznej
  • informacje tekstowe – wyrażane w postaci tekstowej
  • inne – wyrażane np. postaci dźwiękowej lub graficznej
• rodzaju badanego zjawiska:
  • informacje ilościowe – dające się mierzyć i uzyskane na podstawie danych liczbowych (ilość, częstotliwość, średnia itd.)
  • informacje jakościowe – niedające się bezpośrednio mierzyć informacje dotyczące poglądy, zadowolenie czy też motywy działania.
• dostępności:
  • informacje publicznie dostępne
  • informacje publicznie niedostępne (dostęp ograniczony do wąskiego kręgu osób)

Istotność

Statystyczna istotność odnosi się do prawdopodobieństwa z jakim zaobserwowane różnice są przypadkowe.

Interview

W ramach wywiadu ankieter toczy rozmowę z jednym (pogłębiony wywiad indywidualny, lub wieloma respondentami (zogniskowany wywiad grupowy. Wywiad znajduje również zastosowanie w badaniach ilościowych, które zazwyczaj cechuje dużo większa liczba respondentów.

Kwestionariusz

To formularz zawierający pytania na dany temat. Kwestionariusz jest jednym z narzędzi badawczych m.in. w badaniach rynkowych czy też naukach społecznych. W zależności od tego czy respondent uzupełnia kwestionariusz samodzielnie czy też za pośrednictwem ankietera rozróżniamy kwestionariusz ankiety i kwestionariusz wywiadu. Kwestionariusz ankiety można rozprowadzać drogą elektroniczną (CAWI). a w przypadku kwestionariusza wywiadu ankietę można przeprowadzić telefonicznie (CATI) albo przy obecności i z asystą ankietera (CAPI).

Kategoryzacja danych (grupowanie danych)

Wyodrębnienie kategorii czy też klas i przyporządkowywanie danych, informacji czy zmiennych do określonych owych kategorii, z których następnie korzystamy w toku prowadzenia badania. Kategoryzacja może przebiegać w kilku krokach: Pierwszy stopień filtrowania danych, drugi stopień filtrowania danych, wyższe stopień filtrowania danych.

Korelacja

Pojęcie odnoszące się do zależności pomiędzy zmiennymi albo zjawiskami. Zależnie od rodzaju zależności pomiędzy zmiennymi, można wyrazić siłę korelacji np. w postaci współczynnika korelacji przy zależności liniowej, lub też za pomocą współczynnika kontyngencji w przypadku.

Kodowanie

Przyporządkowanie kategoriom pytań oraz poszczególnym pytaniom wartości liczbowej, która umożliwia dokonanie analizy statystycznej za pomocą technologii informacyjnych. W przypadku pytań zamkniętych kody można przygotować zawczasu. Pytania otwarte wymagają uprzedniego zapoznania się z ich treścią.

Kwantyl

Pojęcie z zakresu statystyki służące zarówno do opisu danej populacji jak i rozkładu prawdopodobieństwa. Kwantyl służy do podziału uporządkowanego zbioru danych na przedziały zawierające równą liczbę wartości. Rozróżniamy kilka rodzajów kwantyli:

• mediana – znana również jako kwantyl rzędu 0,5 lub wartość środkowa, znajdująca się pośrodku zbioru wartości.
• kwartyle – kwantyle rzędu 0,25. Dzielą zbiór danych na cztery części.
• oktyle - dzielą zbiór wartości danej zmiennej na siedem części
• decyle – czyli kwantyle rzędu i/10. Dzielą zbiór danych na dziesięć części
• centyle – czyli kwantyle rzędu i/100. Dzielą zbiór danych na sto części

Mediana

Wartość liczbowa danej cechy, która w uporządkowanych szeregu zajmuje miejsce środkowe, tzn. powyżej oraz poniżej tej wartości jest taka sama liczba obserwacji.

Metody zbierania danych

Metody za pomocą których zbierane są dane na dany temat. W kontekście badań ilościowych najczęściej stosuje się wywiad, obserwację oraz eksperyment, zaś w przypadku badań jakościowych pogłębiony wywiad indywidualny a zogniskowany wywiad grupowy.

Miary tendencji centralnej

Określa wartości centralne rozkładu np. wartości średnich czy przeciętnych. Do miar tendencji centralnej należą np. średnia arytmetyczna, mediana czy też dominanta.

Odpowiedź

Wypowiedź wyjaśniająca motywy postępowania, wyrażająca doświadczenia lub pogląd respondenta na kwestię poruszoną w badaniu.

Obserwacja

To jeden ze sposobów prowadzenia badań, który polega na uważnych spostrzeganiu oraz utrwalaniu spostrzeżeń. W odróżnieniu od eksperymentu nie dochodzi tu do bezpośredniego kontaktu i interakcji pomiędzy obserwującym o przedmiotem obserwacji.

Problem badawczy

Pytanie

Sformułowanie wymagające od osoby pytanej podanie wyjaśnienia oraz udzielenie informacji. Rozróżniamy kilka rodzajów według następujących kryteriów.

• Warianty odpowiedzi:
  • pytania otwarte – respondent może udzielić zupełnie swobodnej odpowiedzi zamiast wybierać spośród ustalonych wariantów
  • pytanie zamknięta – respondent wybiera spośród z góry określonych wariantów odpowiedzi.
  • pytania półotwarte– kompromis pomiędzy pytaniami otwartymi i zamkniętymi. Oprócz ustalonych wariantów odpowiedzi, respondent ma możliwość udzielić odpowiedzi w rodzaju „inny, inne“ a częstokroć również dodać uzupełniającą informację.
• Cel i funkcja pytania:
  • pytania wprowadzające – zadawane w celu nawiązania kontaktu z respondentem, wprowadzenie go do tematyki i zaprezentowania kontekstu badania
  • dotyczące badanej problematyki – dotyczące problematyki będącej przedmiotem badania i mające na celu uzyskanie informacji od respondentów.

Plan badawczy

Dokument zawierający opis realizacji planowanego badania, jego celu i założeń. Taki opis określa również definicje istotnych terminów, narzędzia badawcze, charakterystykę próby losowej, plan przebiegu badania oraz jego koszty.

Pierwszy stopień filtrowania danych

Sprawdzenie częstości danych cech statystycznych oraz ich wariantów, jak np. liczba mężczyzn lub kobiet, którzy wypełnili kwestionariusz. Patrz kategoryzacja danych.

Próba statystyczna

Zbiór jednostek statystycznych (osoby, domostwa itp.) wchodzących w skład populacji statystycznej, u których występuje cecha statystyczna istotna z punktu badania danego problemu. Patrz dobór próby.

Populacja statystyczna (też zbiorowość statystyczna)

Zbiór wszystkich jednostek statystycznych (np. osoby, domostwa itd.), u których występuje cecha statystyczna istotna z punktu badania danego problemu. Patrz dobór próby.

Przetworzenie danych

Proces mający na celu nadanie danym postaci, która sprawia, że są zdatne do dalszej pracy. Przetworzenie danych obejmuje kontrolę poprawności, kategoryzację oraz kodowanie.

Pogłębiony wywiad indywidualny

metoda prowadzenie wywiadu stosowana w badaniach jakościowych. Polega na przeprowadzeniu długiego (1-1,5 godziny) i szczegółowego wywiadu z jednym respondentem w celu uzyskania informacji za dany temat. Zaletą jest brak presji grupowej obecnej np. w dyskusji grupowej.

Rzetelność

Miara powtarzalności wyników badań będąca cechą dokładności pomiarów.

Respondent

Uczestnik badania, ankiety czy też wywiadu

Rozrzut

Rozkład zaobserwowanych wartości zmiennej wokół jej wartości centralnej. Rozrzut określają np. wariancja, rozstęp czy odchylenie standardowe.

Statystyczna ocena wyników

Przetworzenie i ocena danych przy pomocy metod statystycznych

Skalowanie

Korzystanie ze skali wartości umożliwiającej respondentom wyrażanie poglądów poprzez wybór jednego z wariantów na skali odpowiedzi. Ze względu na większą przejrzystość skala bywa uzupełniona liczbami, opisem lub elementami graficznymi.

Tabela przestawna

Pożyteczne narzędzie do analizy danych. Tabelę przestawną generuje się na podstawie danych z arkuszu, które można dowolnie filtrować, przestawiać ich kolejność bez dokonywania zmian w arkuszu źródłowym. Tabela unaocznia zależności pomiędzy zmiennymi i ilość zmiennych i ich odmian zawartych w kolumnach i wierszach arkuszu kalkulacyjnego.

Testowanie hipotez

Metoda pozwalająca na potwierdzenie albo odrzucenie przypuszczeń dotyczących populacji statystycznej, np. wartości określonych parametrów, na podstawie wyników badania próby losowej.

Trafność

Właściwość skali pomiarowej, danych czy też wyjaśnienia. Odnosić się zakresu, jakim powyższe oddają poddane badaniu zjawisko. Wraz z rzetelnością trafność leżą u podstaw każdego badania.

Uzależnienie

Związek zmiennych, gdzie wartość zmiennej niezależnej ma wpływ na wartość zmiennej zależnej. Wartości zmiennych niezależnych są nam znane i pomagają w ustaleniu wartości zmiennych zależnych. Siła zależności pomiędzy zmiennymi mierzona jest różnymi metodami według rodzaju zależności. Za pomocą współczynnika korelacji przy zależności liniowej), lub też za pomocą współczynnika kontyngencji w przypadku.

Wywiad

Popularniejsza metoda wykorzystywana m.in. w badaniach marketingowych czy w badaniach jakościowych, która polega na uzyskiwaniu odpowiedzi na pytania zadawane respondentom. W zależności sposoby przeprowadzenia rozróżniamy wywiad telefoniczny wywiad przeprowadzany w obecności ankietera (CAPI). Ankietę można również przeprowadzić drogą elektroniczną bez udziału ankietera (CAWI) lub też rozesłać pocztą.

Współczynnik kontyngencji

Pomaga określić siłę zależności np. pomiędzy cechami nienumerycznymi lub jakościowymi. W tym celu można skorzystać z Współczynnika kontyngencji V-Cramera lub Współczynnik kontyngencji C.

Współczynnik korelacji

Wskaźnik określający stopień współzależności pomiędzy zmiennymi. Najczęściej stosuje się współczynnik korelacji r Pearsona. Z reguły przybiera postać liczby w zakresie od – 1 do 1.

• Przy negatywnym współczynnika korelacji związek pomiędzy zmiennymi jest odwrotnie proporcjonalny. Oznacza to np. że jedna zmienna rośnie w miarę jak druga maleje.
• Wartość dodatnia oznacza zmiany obu zmiennych są jednokierunkowe.
• Wartość współczynnika oddaje siłę korelacji, i tak -1 to zupełna korelacja ujemna, zaś 1 oznacza zupełną korelację dodatnią. Wartość 0 to brak jakiejkolwiek zależności liniowej.

Wykresu przestawny

Graficzne przedstawienie wartości pochodzących z tabeli przestawnej arkusza kalkulacyjnego. [link na P –tabela przestawna]. Wykres przestawny wyświetla standardowym sposobem serie danych i osie wykresu, ale umożliwia filtrowanie danych i tym samym analizę podzbiorów danych.

Wyższe stopień filtrowania danych

Porównywanie kombinacji większej ilości cech statystycznych oraz ich wariantów a także ustalanie związków pomiędzy nimi np. odmienny stopień zadowolenia z produktu wśród mężczyzn z wykształceniem średnim w porównaniu z innymi grupami. Patrz kategoryzacja danych.

Wariancja

To miara zmienności, którą uzyskuje się poprzez obliczenie średniej arytmetycznej kwadratów różnic wartości danej cechy od wartości średniej. Wariancja jest często stosowaną miara rozrzutu czyli odchylenia od tendencji centralnej.

Zmienna

to symbol, który oznaczający jakąś wielkość. W kontekście statystyki oznacza jakąś cecha populacji będąca przedmiotem badania, jak np. (wiek, płeć, wykształcenie, zadowolenie, masa), która może przyjmować różne wartości.

Zależność liniowa

Związek pomiędzy zmiennymi liczbowymi, którzy wyrażony wykresem przyjmuje postać linii prostej. Zmienne zależne od siebie liniowo są wprost proporcjonalne.

Zależność nieliniowa (też nieliniowość)

Związek pomiędzy zmiennymi, którego nie da się przedstawić w postaci linii prostej, ale w postaci krzywej. Zmienne nie są wprost proporcjonalne w stosunku do siebie.

Zbieranie danych

Proces pozyskiwania danych od respondentów. W przypadku badań ilościowych do najpopularniejszych sposobów zbierania danych należy wywiad, obserwacja oraz eksperyment. Przy badaniach jakościowych korzysta się z pogłębionego wywiadu indywidualnego i zogniskowany wywiad grupowy.

Zadowolenie klienta

Istotne z punktu widzenia sukcesu rynkowego informacje dotyczące zadowolenia klienta z produktu, ceny czy też usługi.