Γλωσσάριο όρων

Ανάκριση (συνέντευξη)

Είναι ένα εργαλείο για τη μέθοδο έρευνας της ερώτησης, μια μορφή ερωτήσεων σε ένα επιλεγμένο θέμα. Ο ερωτώμενος μπορεί να κληθεί να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις έμμεσα μέσω του συνεντευξιαστή CAPI, CATI, ή έμμεσα χωρίς την παρέμβαση του συνεντευξιαστή μέσω του διαδικτύου (CAWI).

Ανάλυση Συσχέτισης

Είναι μια διαδικασία κατά την οποία ανακαλύπτουμε τη δύναμη της σχέσης μεταξύ δύο αριθμητικών μεταβλητών. Χρησιμοποιώντας τον συντελεστή συσχέτισης καθορίζουμε τη δύναμη της γραμμικής σχέσης μεταξύ του ζεύγους μεταβλητών, ενώ χρησιμοποιώντας τον λόγο συσχέτισης καθορίζουμε τη δύναμη της μη γραμμικής σχέσης μεταξύ τους.

Αποσυναρμολόγηση δεδομένων

Δεδομένα που δεν υποβλήθηκαν σε στατιστική επεξεργασία και είναι διαθέσιμα στη μορφή που αποκτήθηκαν. Το αντίθετο των μη συγκεντρωτικών δεδομένων είναι τα συγκεντρωτικά δεδομένα.

Ανεξάντλητη έρευνα

Ο τύπος έρευνας κατά την οποία εξετάζονται μόνο επιλεγμένες μονάδες του στατιστικού πληθυσμού. Τα αποτελέσματα είναι επομένως εφαρμόσιμα μόνο στην επιλεγμένη μονάδα και πρέπει να υποβληθούν σε μεθόδους στατιστικής γενίκευσης, όπως η εκτίμηση ή ο έλεγχος υποθέσεων, προκειμένου να είναι εφαρμόσιμα σε ολόκληρο τον στατιστικό πληθυσμό.

Απάντηση

Δήλωση, που αντικατοπτρίζει τη γνώμη, τη στάση, τα κίνητρα, τις γνώσεις ή την εμπειρία του ερωτώμενου σε σχέση με την ερώτηση.

Αξιοπιστία

Αξιοπιστία και ακρίβεια των δεδομένων, που σημαίνει ότι σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης έρευνας, τα αποτελέσματα θα ήταν παρόμοια.

Απαντών

Άτομο που συμμετέχει στην έρευνα, μελέτη ή ερωτηματολόγιο.

Αυτοεπιλογή

Μη αντιπροσωπευτική τεχνική για την επιλογή των ερωτηθέντων, όταν ο ερωτώμενος αποφασίζει για τη συμμετοχή του στην έρευνα, το ερωτηματολόγιο ή την έρευνα.

Ατομική εις βάθος συνέντευξη (συνέντευξη)

Είναι μια τεχνική ερωτήσεων στην ποιοτική έρευνα όταν ο ερευνητής μιλάει με μόνο έναν ερωτώμενο πρόσωπο με πρόσωπο και προσπαθεί να αποκαλύψει τι συμβαίνει στο μυαλό του ερωτώμενου. Η βαθιά ατομική συνέντευξη δεν πρέπει να διαρκεί περισσότερο από 60 λεπτά, καθώς μετά η προσοχή του ερωτώμενου μειώνεται. Αυτή η τεχνική είναι χρονοβόρα και δαπανηρή, αλλά επιτρέπει την απόκτηση βαθιάς κατανόησης των εξεταζόμενων ζητημάτων.

Γραμμική εξάρτηση

Σχέση μεταξύ αριθμητικών μεταβλητών που είναι άμεση και μπορεί επομένως να απεικονιστεί γραφικά με έναν άξονα.

Δημοσκόπηση

Με τον όρο δημοσκόπηση εννοούμε μία ή λίγες ερωτήσεις για ένα επιλεγμένο θέμα που μπορεί να βρεθεί π.χ. σε περιοδικά, σε ιστοσελίδες, προσωπικά στο δρόμο ή σε εμπορικά κέντρα. Άτομα με περισσότερο ελεύθερο χρόνο τείνουν να συμμετέχουν σε αυτόν τον τύπο έρευνας πιο συχνά από άλλους (όπως ηλικιωμένοι, φοιτητές, γυναίκες σε άδεια μητρότητας ή γονείς σε γονική άδεια), αυτό ονομάζεται αυτοεπιλογή και το αποκτηθέν δείγμα δεν είναι αντιπροσωπευτικό. Επομένως, η δημοσκόπηση είναι ένας βολικός τρόπος για να έρθει κανείς σε επαφή με ένα συγκεκριμένο κοινό-στόχο (πελάτες, συνεργάτες, υπαλλήλους, κ.λπ.) ή να ενισχύσει τη σχέση με αυτό το κοινό, αλλά όχι ένα εργαλείο για την απόκτηση δεδομένων για στρατηγική λήψη αποφάσεων.

Δεδομένα

Τα δεδομένα είναι τιμές που παρέχουν πληροφορίες για τα απαιτούμενα φαινόμενα, οντότητες ή τις σχέσεις μεταξύ τους. Μπορούμε να τα εξετάσουμε με βάση τις πηγές από τις οποίες προέρχονται (πρωτογενή και δευτερογενή δεδομένα), ή με βάση την έκταση της επεξεργασίας τους (συγκεντρωτικά και αποσυγκεντρωμένα δεδομένα).

Διάμεσος (50% ποσοστιαίο)

Η διάμεσος ονομάζεται επίσης 2-ποσοστιαία. Είναι ένας αριθμός που χωρίζει το σύνολο δεδομένων, το οποίο είναι διατεταγμένο σε αύξουσα σειρά, σε δύο κομμάτια με την ίδια κατανομή συχνότητας. Στην περίπτωση περιττού αριθμού τιμών, η διάμεσος είναι ένας αριθμός στη μέση των τιμών. Στην περίπτωση ζυγού αριθμού τιμών, η διάμεσος είναι ο αριθμητικός μέσος των δύο μεσαίων τιμών.

Δευτερογενή δεδομένα

Τα δεδομένα αποκτώνται κυρίως για διαφορετικό ερευνητικό σκοπό. Το αντίθετο των δευτερογενών δεδομένων είναι τα πρωτογενή δεδομένα.

Δευτερογενής έρευνα

Στη δευτερογενή έρευνα, οι ερευνητές εργάζονται με τα δεδομένα που έχουν αποκτηθεί για άλλους ερευνητικούς σκοπούς. Τα δεδομένα μπορεί να είναι διαθέσιμα σε συγκεντρωτική μορφή (συγκεντρωμένα δεδομένα) ή σε αποσυγκεντρωμένη μορφή (αποσυγκεντρωμένα δεδομένα).

Δειγματοληψία

Η διαδικασία επιλογής μονάδων από τον στατιστικό πληθυσμό για τη συλλογή δείγματος. Μπορεί να είναι τυχαία δειγματοληψία, η οποία επιτρέπει τη γενίκευση των αποτελεσμάτων της έρευνας για τον στατιστικό πληθυσμό, ή σκόπιμη δειγματοληψία, η οποία παρέχει λίγη ή καθόλου γενίκευση.

Δείγμα

Συλλογή μονάδων (άτομα, νοικοκυριά, κ.λπ.), στις οποίες μπορούν να βρεθούν σημαντικά στοιχεία κρίσιμα για την επίλυση του ερευνητικού προβλήματος. Αυτές οι μονάδες επιλέχθηκαν από τον στατιστικό πληθυσμό μέσω δειγματοληψίας.

Ερωτηματολόγιο

Είναι ένα εργαλείο για τη μέθοδο έρευνας της ερώτησης, μια μορφή ερωτήσεων σε ένα επιλεγμένο θέμα. Ο ερωτώμενος μπορεί να κληθεί να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις έμμεσα μέσω του συνεντευξιαστή CAPI, CATI, ή έμμεσα χωρίς την παρέμβαση του συνεντευξιαστή μέσω του διαδικτύου (CAWI).

Ερώτηση

Διατύπωση, που απαιτεί εξήγηση (πληροφορίες) και η οποία μπορεί να οριστεί βάσει:

• Παραλλαγές απαντήσεων:
  • Ανοιχτές ερωτήσεις – οι ερωτώμενοι δεν προσφέρονται καμία πρόταση για απαντήσεις και έτσι μπορούν να απαντήσουν χωρίς κανέναν περιορισμό.
  • Κλειστές ερωτήσεις – ο ερωτώμενος μπορεί να επιλέξει από ένα περιορισμένο σύνολο παραλλαγών αυτήν που θεωρεί σωστή ή αυτήν που πλησιάζει περισσότερο τις πεποιθήσεις του.
  • Ημι-κλειστού τύπου ερωτήσεις – συμβιβασμός μεταξύ ανοιχτού και κλειστού τύπου ερωτήσεων. Εκτός από τις τυπικές επιλογές, στον ερωτώμενο προσφέρεται μια άλλη επιλογή και συχνά μπορεί να εισάγει τη δική του κειμενική απάντηση.
• Σκοπός:
  • Βοηθητικές ερωτήσεις – χρησιμοποιούνται για να προσεγγίσουν τον ερωτώμενο, εξηγώντας την κατάσταση και τους κανόνες, υπό τους οποίους θα συλλεχθούν τα ερευνητικά δεδομένα.
  • Ερωτήσεις περιεχομένου και αποτελέσματος – σχετικά με τη βάση του ερευνητικού προβλήματος, διερεύνηση απόψεων, στάσεων, κινήτρων και άλλων πληροφοριών που χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή των ερευνητικών αποτελεσμάτων και συστάσεων για την επίλυση του προβλήματος.

Εύρος

Στατιστική σταθερά που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της μεταβλητότητας των αριθμητικών μεταβλητών ή του εύρους των τιμών της ερευνηθείσας μεταβλητής γύρω από την κεντρική της τιμή.

Εξερεύνηση μάρκετινγκ

Δραστηριότητα μίας φοράς που χρησιμοποιείται για την απόκτηση τρεχουσών πληροφοριών σχετικά με την αγορά βάσει επιλεγμένης ερευνητικής μεθόδου. Χρησιμοποιούνται μόνο απλές στατιστικές μέθοδοι για την ανάλυση αυτών των ειδών δεδομένων που αποκτώνται.

Εγκυρότητα

Ικανότητα των δεδομένων να εκφράζουν και να μετρούν αυτό που υποτίθεται ότι πρέπει να μετρούν και να εκφράζουν, ή η νομιμότητα και η λειτουργικότητά τους.

Εκτενής έρευνα

Έρευνα στην οποία υποβάλλονται όλες οι μονάδες του στατιστικού πληθυσμού, η οποία είναι χρονοβόρα και οικονομικά απαιτητική, συχνά αδύνατη.

Ερευνητικό πρόβλημα

Πρόβλημα συνήθως εμπορικού χαρακτήρα (απώλεια πελατών, χαμηλά έσοδα, κ.λπ.), για το οποίο πρέπει να αποκτηθούν δεδομένα.

Εξάρτηση

Σχέση μεταξύ μεταβλητών, όταν οι αλλαγές μιας μεταβλητής επηρεάζουν την άλλη μεταβλητή. Η εξάρτηση μπορεί να διερευνηθεί χρησιμοποιώντας το λόγο συσχέτισης και το συντελεστή συσχέτισης με τις αριθμητικές μεταβλητές και το συντελεστή συνάφειας με τις λεκτικές μεταβλητές.

Επεξεργασία δεδομένων

Η διαδικασία προσαρμογής δεδομένων για σκοπούς ανάλυσης, η οποία περιλαμβάνει την αναθεώρηση των δεδομένων (αναθεώρηση της πληρότητας και της λογικής ορθότητας), την κατηγοριοποίηση και την κωδικοποίηση.

Έρευνα αγοράς

Δείτε την έρευνα μάρκετινγκ

Έρευνα

Απόκτηση δεδομένων από άτομα, νοικοκυριά ή άλλες μονάδες που μπορεί να είναι:

• Πλήρης, όταν διερευνώνται όλες οι μονάδες του στατιστικού πληθυσμού, κάτι που είναι χρονοβόρο και οικονομικά απαιτητικό, συχνά αδύνατο.
• Ατελής, όταν μόνο ορισμένες από τις μονάδες επιλέγονται για την έρευνα και τα αποκτηθέντα δεδομένα αφορούν μόνο την επιλεγμένη μονάδα. Αυτά τα δεδομένα πρέπει να γενικευτούν με στατιστικές μεθόδους.

Έλεγχος υποθέσεων

Μέθοδος στατιστικής γενίκευσης, η οποία επιτρέπει την επαλήθευση της αξιοπιστίας των υποθέσεων που αφορούν τα πρωτογενή δεδομένα χρησιμοποιώντας αποτελέσματα από την έρευνα της επιλεγμένης μονάδας.

Έρευνα Αγοράς

Είναι μια συστηματική μάθηση για την αγορά, τους συμμετέχοντες και τις σχέσεις μεταξύ τους, προκειμένου να αποκτηθούν δεδομένα για τις ανάγκες στρατηγικής και τακτικής λήψης αποφάσεων των διευθυντών μάρκετινγκ ή για να ληφθεί ανατροφοδότηση. Η έρευνα αγοράς μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με π.χ.:

• Κύριος στόχος για τη βασική (ακαδημαϊκή, επιστημονική) έρευνα και την εφαρμοσμένη (εμπορική) έρευνα.
• Έκταση της έρευνας και η φύση των ερευνημένων δεδομένων για ποσοτική έρευνα και ποιοτική έρευνα.
• Μέθοδοι απόκτησης δεδομένων για την πρωτογενή έρευνα και τη δευτερογενή έρευνα.
• Προσέγγιση στα ερευνηθέντα προβλήματα για:
  • Μια περιγραφική έρευνα που περιγράφει την τρέχουσα κατάσταση των προβλημάτων.
  • Μια διαγνωστική έρευνα που αναζητά τις αιτίες της προκληθείσας κατάστασης.
  • Μια προγνωστική έρευνα που προσπαθεί να προβλέψει τη μελλοντική εξέλιξη των προβλημάτων.

Ικανοποίηση πελατών

Πληροφορίες σχετικά με την ικανοποίηση των πελατών από το προϊόν ή την υπηρεσία, που είναι σημαντική για την επιτυχία της εταιρείας που προσφέρει προϊόντα ή υπηρεσίες στην αγορά. Η έρευνα μπορεί να καλύπτει την άμεση ικανοποίηση (αμέσως μετά την αγορά ή τη χρήση) ή τη συσσωρευμένη ικανοποίηση (μετά από μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ή μετά από αρκετές χρήσεις του προϊόντος).

Κατηγοριοποίηση

Είναι μια διαδικασία καθορισμού των κατηγοριών που μπορούν να αναλάβουν οι μεμονωμένες μεταβλητές και με τις οποίες θα εργαστούμε περαιτέρω στην έρευνα. Μπορούμε να δημιουργήσουμε μια κατηγορία με τη μορφή διαστημάτων για την ηλικία των ερωτηθέντων ή άλλες ποσοτικές παραμέτρους (ύψος, βάρος, κ.λπ.) - να ομαδοποιήσουμε περισσότερες παραλλαγές της μεταβλητής σε μία κατηγορία - ή, αντίθετα, να δημιουργήσουμε ξεχωριστή κατηγορία για κάθε παραλλαγή της μεταβλητής. Βάσει της λεπτομερούς κατηγοριοποίησης, είναι δυνατόν να κατηγοριοποιηθούν τα δεδομένα πρώτου βαθμού, δεύτερου βαθμού και δεδομένα υψηλότερων βαθμών. Οι κατηγορίες πρέπει να είναι αμοιβαία αποκλειόμενες, ώστε η απάντηση κάθε ερωτηθέντος να μπορεί πάντα να περιλαμβάνεται μόνο σε μία κατηγορία. Ο αριθμός τους πρέπει να βασίζεται σε αυτό που πρόκειται να βρεθεί και ποια επιπλέον ανάλυση θα πραγματοποιηθεί με τα αποκτηθέντα δεδομένα.

Κωδικοποίηση απαντήσεων

Είναι μια διαδικασία κατά την οποία ένας κωδικός (συνήθως αριθμητικός) αποδίδεται σε κάθε ερώτηση και τις κατηγορίες της. Διευκολύνει και επιταχύνει την επεξεργασία δεδομένων με τη χρήση της υπολογιστικής τεχνολογίας. Ο κωδικός μπορεί να αποδοθεί εκ των προτέρων σε κλειστές ερωτήσεις. Στην περίπτωση ανοιχτών ερωτήσεων είναι απαραίτητο να μελετηθούν πρώτα οι απαντήσεις, να δημιουργηθούν αμοιβαία αποκλειόμενες κατηγορίες σύμφωνα με το περιεχόμενό τους και στη συνέχεια να αποδοθούν οι κωδικοί σε αυτές τις κατηγορίες.

Κλιμάκωση

Όταν η κλίμακα αξιολόγησης χρησιμοποιείται για την καταγραφή της γνώμης, της στάσης ή της συμπεριφοράς επιλέγοντας τη θέση σε προετοιμασμένο διάστημα. Για σαφήνεια, η κλίμακα μπορεί να συμπληρωθεί με αριθμούς, λέξεις ή γραφικά.

Κατηγοριοποίηση των δεδομένων δευτέρου βαθμού

Σύγκριση συνδυασμών δύο επιλεγμένων τιμών και των παραλλαγών τους και αναζήτηση ομοιοτήτων και διαφορών μεταξύ τους (π.χ. ικανοποίηση των γυναικών με το προϊόν, δυσαρέσκεια των γυναικών με το προϊόν, ικανοποίηση των ανδρών με το προϊόν, δυσαρέσκεια των ανδρών με το προϊόν). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία δείτε την κατηγοριοποίηση.

Κατηγοριοποίηση των δεδομένων πρώτου βαθμού

Διερεύνηση της συχνότητας των ατομικών τιμών και των μεταβλητών τους (π.χ. αριθμός γυναικών και ανδρών που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, δείτε την κατηγοριοποίηση.

Κατηγοριοποίηση δεδομένων ανώτερου βαθμού

Σύγκριση συνδυασμών μεγαλύτερου αριθμού τιμών και των μεταβλητών τους και αναζήτηση διαφορών και σχέσεων μεταξύ τους (διαφορά με την ικανοποίηση από το προϊόν των ανδρών με δευτεροβάθμια εκπαίδευση). Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία, δείτε την κατηγοριοποίηση.

Λειτουργία

Η τιμή της διαμέσου ή τυπική ή διαμορφωτική τιμή είναι μια τιμή στο σύνολο δεδομένων με τον μεγαλύτερο αριθμό εμφανίσεων, δηλαδή με τη μεγαλύτερη συχνότητα. Η διαμέσος μπορεί να καθοριστεί τόσο για αριθμητικές όσο και για λεκτικές μεταβλητές.

Μεταβλητή

Τυχαία μονάδα έρευνας (ηλικία, φύλο, εκπαίδευση, ικανοποίηση, κ.λπ.), η οποία μπορεί να αποκτήσει διαφορετικές τιμές.

Μέθοδοι συλλογής δεδομένων

Αυτές είναι οι μέθοδοι με τις οποίες συλλέγονται δεδομένα για τα διερευνώμενα προβλήματα. Διάφορες μέθοδοι συλλογής δεδομένων χρησιμοποιούνται ανάλογα με τον τύπο των ερευνών: Η ερώτηση, η παρατήρηση και το πείραμα είναι οι πιο κοινές μέθοδοι συλλογής δεδομένων στην περίπτωση πρωτογενών ερευνών. Οι εις βάθος ατομικές συνεντεύξεις και οι ομάδες εστίασης είναι από την άλλη οι πιο κοινές μέθοδοι στην περίπτωση δευτερογενούς έρευνας.

Μη γραμμική εξάρτηση

Σχέση μεταξύ αριθμητικών μεταβλητών που είναι έμμεση και μπορεί επομένως να απεικονιστεί γραφικά με άλλη καμπύλη εκτός από έναν άξονα.

Μεσαία τιμή

Χαρακτηριστικό της γενικής αξίας της διερευνηθείσας περίπτωσης, που επιτρέπει τη σύγκριση της περίπτωσης μεταξύ δύο ή περισσότερων συνόλων. Περιλαμβάνει επίσης τη διάμεσο, τη διάμετρο ή τη διάμετρο.

Μεταβλητότητα

Η μεταβλητότητα είναι η ικανότητα των μονάδων να επιλέγουν διαφορετικές παραλλαγές των μεταβλητών. Αν αυτή η δυνατότητα δεν υπήρχε, δεν θα ήταν απαραίτητο να πραγματοποιηθεί έρευνα με περισσότερους από έναν ερωτώμενους. Η μεταβλητότητα των αριθμητικών μεταβλητών μπορεί να μετρηθεί π.χ. με την τυπική απόκλιση, η οποία δείχνει πόσο διασκορπισμένες είναι οι τιμές της μεταβλητής γύρω από την κύρια τιμή της. Για τις ποιοτικές μεταβλητές μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον δείκτη ποιοτικής μεταβλητότητας.

Ομνίμπους

Έρευνα στην οποία συνεργάστηκαν και μοιράστηκαν τα έξοδα διάφορα μέρη παραγγελίας. Κάθε μέρος λαμβάνει στη συνέχεια αποτελέσματα που συνδέονται με τις ερωτήσεις του.

Ομαδικές συνεντεύξεις

Δείτε Ομάδα Εστίασης.

Ομάδα Εστίασης

Η Ομάδα Εστίασης είναι μια τεχνική ερωτήσεων στην ποιοτική έρευνα. Οι ερωτώμενοι συζητούν επιλεγμένο θέμα σε μια ομάδα από έξι έως δέκα μέλη συνήθως και αλληλεπιδρούν παρουσία εκπαιδευμένου συντονιστή. Τα αποτελέσματα καταγράφονται γραπτώς ή με τη χρήση πολυμέσων (ήχου, βίντεο) και διερευνώνται περαιτέρω.

Πρωτογενής έρευνα

Πρόκειται για επιτόπια έρευνα, στο πλαίσιο της οποίας οι απαιτούμενες πληροφορίες λαμβάνονται απευθείας από τους ερωτώμενους - δεν έχουν συλλεχθεί ακόμη για άλλον ερευνητικό σκοπό.

Πρόβλημα υποβάλλοντος

Το πρόβλημα συνήθως συνδέεται με ζητήματα αγοράς (μάρκετινγκ) (απώλεια πελατών, χαμηλά έσοδα), για την επίλυση των οποίων ο υποβάλλων θέλει να αποκτήσει πληροφορίες.

Πείραμα

Το πείραμα είναι μια μέθοδος έρευνας που συλλέγει δεδομένα από καταστάσεις ειδικά σχεδιασμένες για αυτόν τον σκοπό. Ο παρατηρητής καταγράφει στη συνέχεια τις αλλαγές στη συμπεριφορά και τις σχέσεις με τις αρχικές ρυθμίσεις. Τα πειράματα μπορούν να διεξαχθούν είτε σε τεχνητά δημιουργημένο περιβάλλον (εργαστηριακά πειράματα) είτε στο φυσικό περιβάλλον (πειράματα πεδίου).

Πληροφορίες

Η πληροφορία είναι το μήνυμα που λαμβάνουμε οργανώνοντας και επεξεργαζόμενοι τα δεδομένα. Μας βοηθά να γνωρίσουμε αντικείμενα ενδιαφέροντος, περιβάλλοντα ή σχέσεις μεταξύ τους. Μπορούμε να τα δούμε από πολλές οπτικές γωνίες, όπως:

• Πηγές από τις οποίες αποκτώνται:
  • Οι πρωτογενείς πληροφορίες προκύπτουν από τα πρωτογενή, άμεσα δεδομένα που δεν έχουν αποκτηθεί ακόμα από πουθενά αλλού.
  • Δευτερεύουσες πληροφορίες λαμβάνονται από προηγουμένως πραγματοποιημένες έρευνες.
• Το περιεχόμενο είναι: Αυτά μπορεί να είναι τα γεγονότα, τα κίνητρα, οι απόψεις, κ.λπ.
• Οι μορφές στις οποίες εκφράζεται:
  • Αριθμητικές πληροφορίες εκφράζονται με αριθμητικές τιμές.
  • Οι πληροφορίες κειμένου προέρχονται από τα κείμενα.
  • Άλλες πληροφορίες εκφράζονται με διαφορετικό τρόπο από τη χρήση αριθμητικών τιμών ή κειμένων, για παράδειγμα με τη χρήση ήχων ή εικόνων.
• Η φύση του διερευνώμενου φαινομένου:
  • Ποσοτικές πληροφορίες είναι μετρήσιμες, έχουν αριθμητικό χαρακτηριστικό (αριθμός, συχνότητα, αναλογία, κ.λπ.).
  • Ποιοτικές πληροφορίες είναι δύσκολο να μετρηθούν, δεν έχουν αριθμητικό χαρακτηριστικό και αντικατοπτρίζουν π.χ. απόψεις, κίνητρα ή ικανοποίηση.
• Προσβασιμότητα:
  • Οι δημόσιες πληροφορίες είναι ελεύθερα διαθέσιμες στο ευρύ κοινό.
  • Μη δημόσιες πληροφορίες είναι προσβάσιμες μόνο σε μια κλειστή ομάδα ατόμων.

Ποιοτική έρευνα

Είναι ένας τύπος πρωτογενούς έρευνας που αναζητά τις απαντήσεις στο ερώτημα: Γιατί; Προσπαθεί να εντοπίσει τις εσωτερικές διαδικασίες των ερωτηθέντων και τις αιτίες και τα κίνητρα της συμπεριφοράς τους που λαμβάνουν χώρα στη συνείδηση και το υποσυνείδητο. Η ποιοτική έρευνα προσφέρει βαθιά κατανόηση του εξεταζόμενου ζητήματος και για την αξιολόγηση των αποκτηθέντων δεδομένων απαιτείται γενικά η συμμετοχή ψυχολόγου. Η γενίκευση των δεδομένων στον καθορισμένο πληθυσμό είναι αδύνατη ή πολύ δύσκολη. Οι βασικές μέθοδοι ποιοτικής έρευνας περιλαμβάνουν τις εις βάθος ατομικές συνεντεύξεις και τις ομάδες εστίασης.

Ποσοστιαίες θέσεις

Είναι σημαντικές τιμές που χωρίζουν το σύνολο δεδομένων, το οποίο είναι διατεταγμένο σε αύξουσα σειρά, σε κομμάτια με την ίδια κατανομή συχνότητας. Ανάλογα με το πόσα κομμάτια χωρίζουν οι ποσοστιαίες τιμές το σύνολο δεδομένων, μιλάμε για π.χ.:

• Διάμεσος ή 50% ποσοστιαίο σημείο: Μια τιμή που χωρίζει το σύνολο δεδομένων σε δύο μέρη με την ίδια κατανομή συχνότητας.
• Τεταρτημόρια ή ποσοστιαία σημεία 25%: Τρεις τιμές (πρώτο τεταρτημόριο, διάμεσος, τρίτο τεταρτημόριο) που διαιρούν το σύνολο δεδομένων σε τέσσερα κομμάτια με την ίδια κατανομή συχνότητας.
• Οκτάδες ή 8-ποσοτημόρια: Επτά τιμές που διαιρούν το σύνολο δεδομένων σε οκτώ κομμάτια με την ίδια κατανομή συχνότητας.
• Δεκατημόρια ή 10-ποσοστημόρια: Εννέα τιμές που διαιρούν το σύνολο δεδομένων σε δέκα κομμάτια με την ίδια κατανομή συχνότητας.
• Εκατοστημόρια ή 100-ποσοστημόρια: Ενενήντα εννέα τιμές που χωρίζουν το σύνολο δεδομένων σε εκατό κομμάτια με την ίδια κατανομή συχνότητας.

Ποσοτική Έρευνα

Είναι ένας τύπος πρωτογενούς έρευνας που αναζητά απαντήσεις ειδικά στην ερώτηση: Πόσοι; Για να αποκτηθεί ένα αντιπροσωπευτικό και αρκετά μεγάλο δείγμα για στατιστική επεξεργασία, πολλοί από τους ερωτηθέντες απευθύνονται με έναν τυποποιημένο τρόπο στο πλαίσιο της ποσοτικής έρευνας. Οι κύριες μέθοδοι ποσοτικής έρευνας περιλαμβάνουν την ερώτηση, την παρατήρηση και το πείραμα.

Πάνελ

Ομάδα επιλεγμένων αντιπροσώπων, οι οποίοι ερωτώνται επανειλημμένα σε σχέση με το παρόμοιο ή το ίδιο πρόβλημα. Τα δεδομένα είναι φθηνότερα για απόκτηση και είναι δυνατό να παρακολουθείται η εξέλιξη του ερευνηθέντος προβλήματος με την πάροδο του χρόνου.

Παρατήρηση

Μέθοδος ποσοτικής έρευνας, κατά την οποία δεν υπάρχει άμεση επαφή μεταξύ του παρατηρητή και του παρατηρούμενου ατόμου, και κατά την οποία ο παρατηρητής καταγράφει τις αντιδράσεις και τη συμπεριφορά του παρατηρούμενου ατόμου.

Πρωτογενή δεδομένα

Δεδομένα, τα οποία δεν είχαν ερευνηθεί προηγουμένως και επομένως αποκτώνται από τις μονάδες της ομάδας στόχου με συγκεκριμένη έρευνα κατά νου. Το αντίθετο των πρωτογενών δεδομένων είναι τα δευτερογενή δεδομένα.

Προ-έρευνα

Επαλήθευση της διαδικασίας, της μεθόδου και των εργαλείων συλλογής δεδομένων που εκτελούνται σε μικρό αριθμό ερωτηθέντων πριν από την έναρξη του ερευνητικού έργου. Συνήθως, το ερωτηματολόγιο, η δυσκολία του, η λογική και η διατύπωση των ερωτήσεων δοκιμάζονται.

Πολυμορφία

Δείτε τη μεταβλητότητα.

Σειρά ερωτήσεων

Ερωτήσεις του ίδιου ή παρόμοιου χαρακτήρα και με τις ίδιες απαντήσεις μπορούν να συνδεθούν με την ομάδα ερωτήσεων. Ο ερωτώμενος έχει την αίσθηση ότι ο αριθμός των ερωτήσεων μειώθηκε, και η απάντηση σε αυτές τις ερωτήσεις γίνεται πιο ξεκάθαρη και γρήγορη για αυτόν/αυτήν. Από την άλλη πλευρά, η σαφήνεια της ομάδας μειώνεται με τη σύνδεση μεγάλου αριθμού ερωτήσεων.

Συχνότητα

Η συχνότητα ενημερώνει για τον αριθμό των εμφανίσεων των μεμονωμένων μεταβλητών και των παραλλαγών τους στο σύνολο δεδομένων, για παράδειγμα σχετικά με: Πόσοι ερωτηθέντες απαντούν σε μια συγκεκριμένη ερώτηση. Πόσοι από τους ερωτηθέντες επέλεξαν τις εναλλακτικές απαντήσεις. Γνωρίζουμε τρεις τύπους συχνότητας:

• Απόλυτη συχνότητα: Υποδεικνύει τον αριθμό των εμφανίσεων των μεμονωμένων απαντήσεων στην ερώτηση.
• Σχετική συχνότητα: Ενημερώνει για τον αριθμό των εμφανίσεων των ατομικών απαντήσεων στην ερώτηση σε σχέση με το συνολικό αριθμό των απαντήσεων στην ερώτηση. Εκφράζεται ως ποσοστό και συνήθως είναι πιο ενημερωτική από την απόλυτη συχνότητα, διότι δείχνει πώς κατανέμονται οι ατομικές απαντήσεις.
• Σωρευτική συχνότητα: Αυτή είναι μια σταδιακή φόρτωση τιμών σχετικών συχνοτήτων για την ατομική παραλλαγή της απάντησης.

Συγκεντρωτικά δεδομένα

Συνοπτικά ή με άλλον τρόπο στατιστικά επεξεργασμένα δεδομένα (ποσοστά, αναλογίες, κ.λπ.). Το αντίθετο των συγκεντρωτικών δεδομένων είναι τα αποσυγκεντρωμένα δεδομένα.

Στόχοι και σκοποί έρευνας (ερευνητικοί στόχοι)

Ορίζουν τι πρέπει να ανακαλυφθεί αν τα αποκτηθέντα δεδομένα πρέπει να φέρουν την πληροφορία που είναι σημαντική για την επίλυση του ερευνητικού προβλήματος. Κατά τη διατύπωση στόχων και αντικειμενικών σκοπών, ο αριθμός τους είναι πολύ σημαντικός. Αν είναι χαμηλός, σημαντικές επιλογές μπορεί να παραλειφθούν, αν είναι υψηλός, η ανάγκη για χρήματα και χρόνο μπορεί να αυξηθεί αδικαιολόγητα.

Στόχος κοινού (ομάδα στόχος)

Ομάδα ανθρώπων (πελάτες, δυνητικοί πελάτες, συνεργάτες κ.λπ.) στους οποίους θέλουμε να απευθυνθούμε μέσω επικοινωνιακής καμπάνιας. Είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε π.χ. το μέγεθός της, τα χαρακτηριστικά της (δημογραφικά, γεωγραφικά, ψυχογραφικά ή κοινωνικοοικονομικά κριτήρια) ή τη σχέση της με το ερευνηθέν θέμα.

Συστάσεις

Οι συστάσεις είναι προτάσεις βημάτων που θα πρέπει να βοηθήσουν στην επίλυση ή την ελαχιστοποίηση του ερευνητικού προβλήματος. Δεν θα πρέπει να βασίζονται μόνο στην ανάλυση των δεδομένων και τα συμπεράσματα αυτής της εργασίας, αλλά και στους καθορισμένους ερευνητικούς στόχους.

Συντελεστής συσχέτισης

Ο συντελεστής συσχέτισης χρησιμοποιείται για να καθορίσει τη δύναμη της γραμμικής σχέσης μεταξύ δύο αριθμητικών μεταβλητών. Μπορεί να λάβει τιμές από -1 έως 1:

• Αρνητική τιμή υποδηλώνει αρνητική σχέση όταν οι τιμές μιας μεταβλητής αυξάνονται και οι τιμές της δεύτερης μεταβλητής μειώνονται.
• Θετικές τιμές ενημερώνουν για θετική συσχέτιση όταν οι τιμές και των δύο μεταβλητών αυξάνονται.
• Όσο περισσότερο η τιμή του συντελεστή συσχέτισης πλησιάζει το -1 ή το 1, τόσο ισχυρότερη είναι η γραμμική σχέση μεταξύ των μεταβλητών. Αντίθετα, η τιμή 0 υποδεικνύει ότι η γραμμική εξάρτηση μεταξύ του ζεύγους μεταβλητών δεν ανιχνεύθηκε.

Συντελεστής ενδεχομένου

Με τον συντελεστή συνάφειας βρίσκουμε τη δύναμη της σχέσης μεταξύ δύο ποιοτικών μεταβλητών. Υπάρχουν δύο συντελεστές συνάφειας – του Cramér και του Pearson.

Συγκεντρωτικό Γράφημα

Είναι ένα διάγραμμα που απεικονίζει τα δεδομένα από τον Συγκεντρωτικό Πίνακα. Οι παραλλαγές της πρώτης μεταβλητής (από τις γραμμές του Συγκεντρωτικού Πίνακα) τοποθετούνται στον πρώτο άξονα του διαγράμματος, ενώ οι παραλλαγές της δεύτερης μεταβλητής (από τις στήλες του Συγκεντρωτικού Πίνακα) βρίσκονται στον δεύτερο άξονα του διαγράμματος. Τα δεδομένα από τα πεδία δεδομένων παρουσιάζονται ανάλογα με τον τύπο του διαγράμματος, π.χ. ως σημεία (Διάγραμμα Διασποράς), γραμμές (Γραμμικό Διάγραμμα) ή στήλες (Διάγραμμα Στήλης).

Συγκεντρωτικός Πίνακας

Ο Συγκεντρωτικός Πίνακας είναι το αποτέλεσμα της διασταυρούμενης ταξινόμησης – ταξινόμηση και σύνοψη δύο μεταβλητών. Απεικονίζει τη σχέση μεταξύ επιλεγμένων μεταβλητών σε έναν πίνακα: οι παραλλαγές της πρώτης μεταβλητής παρουσιάζονται στις γραμμές του πίνακα, οι παραλλαγές της δεύτερης μεταβλητής τοποθετούνται σε στήλες. Στα πεδία δεδομένων του πίνακα βρίσκονται τα αθροίσματα των περιπτώσεων στις οποίες επιτεύχθηκαν συγκεκριμένες παραλλαγές των μεταβλητών στην αντίστοιχη στήλη και γραμμή.

Συσχέτιση

Η συσχέτιση εκφράζει την εξάρτηση μεταξύ αριθμητικών μεταβλητών. Ανάλογα με τον τύπο της σχέσης μεταξύ των μεταβλητών, υπολογίζουμε τη δύναμη της συσχέτισης είτε χρησιμοποιώντας τον συντελεστή συσχέτισης (για γραμμική εξάρτηση), είτε τον λόγο συσχέτισης (για μη γραμμική εξάρτηση).

Σχέδιο έρευνας

Έγγραφο, το οποίο περιέχει όλες τις πληροφορίες που αφορούν την προγραμματισμένη έρευνα, όπως το ερευνηθέν πρόβλημα, τους στόχους της έρευνας, τις απαραίτητες πληροφορίες και τη δομή τους, την ομάδα στόχο, τα μέσα επιλογής της, τις τεχνικές και μεθόδους συλλογής δεδομένων, τις ημερομηνίες της έρευνας, την επεξεργασία δεδομένων και τις ημερομηνίες για την τελική παρουσίαση των δεδομένων.

Συνάφεια

Το γεγονός ότι τα δεδομένα που αποκτήθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας είναι σημαντικά για την επίλυση του προβλήματος.

Συνομιλία

Η πιο κοινή μέθοδος συλλογής δεδομένων στην ποιοτική έρευνα, όταν ένας έμπειρος συνεντευξιαστής με εκπαίδευση στην ψυχολογία ή την κοινωνιολογία μιλά είτε σε ένα άτομο (ατομική συνέντευξη βάθους) είτε σε έναν αριθμό ερωτηθέντων. Η συνομιλία χρησιμοποιείται επίσης στην ποσοτική έρευνα, όπου συμμετέχει μεγαλύτερος αριθμός ερωτηθέντων και οι απαιτήσεις για τον συνεντευξιαστή δεν είναι τόσο υψηλές.

Συλλογή δεδομένων

Επεξεργασία χρησιμοποιώντας επιλεγμένες μεθόδους και τεχνικές για την απόκτηση δεδομένων από τους ερωτηθέντες. Στην περίπτωση της ποσοτικής έρευνας, οι προτιμώμενες μέθοδοι συλλογής δεδομένων είναι η ερώτηση, η παρατήρηση και το πείραμα, ενώ στην περίπτωση της ποιοτικής έρευνας οι προτιμώμενες μέθοδοι είναι οι ατομικές και ομαδικές συνεντεύξεις.

Συνέντευξη

Δείτε τη συνέντευξη βάθους ατομικά.

Στατιστική αξιολόγηση δεδομένων

Επεξεργασία δεδομένων με χρήση στατιστικών μεθόδων.

Στατιστικός πληθυσμός

Όλες οι μονάδες (πληθυσμός, νοικοκυριά, κ.λπ.), όπου μπορούν να βρεθούν χαρακτηριστικά σημαντικά για την επίλυση του ερευνητικού προβλήματος.

Σκοπιμότητα δειγματοληψίας

Η διαδικασία επιλογής ερωτηθέντων από τον στατιστικό πληθυσμό, βάσει της κρίσης του συνεντευξιαστή και της γνώσης του για τον στατιστικό πληθυσμό, όχι τυχαία. Οι ακόλουθες τεχνικές εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία δειγματοληψίας:

• Δειγματοληψία ποσοστώσεων – η προσπάθεια δημιουργίας της πιο ακριβούς μειωμένης μορφής του στατιστικού πληθυσμού, διατηρώντας τα προκαθορισμένα, κρίσιμα χαρακτηριστικά και τις αναλογίες τους (ποσοστό του στατιστικού πληθυσμού). Οι μονάδες μπορούν να επιλεγούν από αυτές τις ποσοστώσεις είτε τυχαία (τα δεδομένα μπορούν να γενικευτούν σε κάποιο βαθμό), είτε με βάση την κρίση του ερευνητή (τα δεδομένα δεν μπορούν να γενικευτούν).
• Τυπολογική επιλογή – βασισμένη στην αναγνώριση τυπικών εκπροσώπων του στατιστικού πληθυσμού (γυναίκες σε άδεια μητρότητας, συνταξιούχοι, κ.λπ.) οι οποίοι στη συνέχεια διερευνώνται.
• Κατάλληλη περίσταση – ο ερευνητής επιλέγει εύκολα προσβάσιμους ερωτηθέντες.
• Κατάλληλη κρίση – ο ερευνητής επιλέγει ερωτηθέντες με καλύτερη πιθανότητα να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες.

Τυχαία δειγματοληψία

Η ομάδα των ερωτηθέντων επιλέγεται από τον στατιστικό πληθυσμό τυχαία. Ο ρυθμός πιθανότητας είναι είτε παρόμοιος για όλες τις μονάδες, είτε διαφέρει για διαφορετικές μονάδες. Είναι δυνατόν να αναγνωριστεί η επιλογή:

• Με αντικατάσταση, όταν η μονάδα επιστρέφεται στον στατιστικό πληθυσμό και μπορεί να επιλεγεί επανειλημμένα.
• Χωρίς αντικατάσταση, όταν η επιλεγμένη μονάδα δεν επιστρέφεται στον στατιστικό πληθυσμό και επομένως μπορεί να επιλεγεί μόνο μία φορά.

Υπόθεση

Η υπόθεση είναι μια πρόταση σχετικά με την κατάσταση επιλεγμένης μεταβλητής ή μεταβλητών και τις σχέσεις μεταξύ τους. Αυτή η πρόταση δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα. Η πρόταση είτε επιβεβαιώνεται είτε απορρίπτεται με την ανάλυση των δεδομένων. Βάσει της διατύπωσης, εντοπίζουμε δύο τύπους υποθέσεων:

• Η περιγραφική υπόθεση περιγράφει την κατάσταση μιας συγκεκριμένης μεταβλητής.
• Η επεξηγηματική υπόθεση ενημερώνει για τη σχέση μεταξύ επιλεγμένων μεταβλητών.

Χαρακτηριστικά

Χαρακτηριστικά των μονάδων στον πληθυσμό, τα οποία μπορούν να κριθούν με βάση:

• Πόσες μονάδες στον πληθυσμό τις έχουν:
  • Κοινά χαρακτηριστικά – κοινά για όλες τις μονάδες, τα οποία πρέπει να προστεθούν στο ερευνηθέν δείγμα.
  • Χαρακτηριστικά μεταβλητών – διαφέρουν για τις μονάδες στον πληθυσμό, επειδή είναι το αντικείμενο της έρευνας.
• Η μορφή στην οποία εκφράζονται:
  • Λεκτικά χαρακτηριστικά – έκφραση της πληροφορίας με λέξεις και απόκτηση δύο (εναλλακτικών λεκτικών χαρακτηριστικών) ή περισσότερων εναλλακτικών (πληθυντικά λεκτικά χαρακτηριστικά).
  • Ποσοτικά χαρακτηριστικά – έκφραση των αποκτηθέντων πληροφοριών σε αριθμητική μορφή και έκφραση είτε του επιπέδου μιας προηγουμένως λεκτικής χαρακτηριστικής (σειριακή χαρακτηριστική) είτε της τιμής που αποκτήθηκε μέσω κλίμακας, μέτρησης (μετρήσιμη χαρακτηριστική).

CAPI

Η CAPI (Computer Assisted Personal Interviewing) είναι μια τεχνική ερωτήσεων όταν ο ερευνητής ρωτά τον ερωτώμενο προσωπικά και σημειώνει τις αποκτηθείσες απαντήσεις στο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο που εμφανίζεται στη φορητή πολυμέσα συσκευή (tablet, laptop, smartphone).

CATI

Η CATI (Computer Assisted Telephone Interviewing) είναι μια τεχνική ερωτήσεων όταν ο ερευνητής ρωτά τον ερωτώμενο μέσω τηλεφώνου και σημειώνει τις απαντήσεις που αποκτήθηκαν στο ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο.

CAWI

CAWI (Συνεντεύξεις μέσω Διαδικτύου με Υποβοήθηση Υπολογιστή) είναι μια τεχνική ερωτήσεων χρησιμοποιώντας πρόσβαση στο διαδίκτυο όταν ο ερωτώμενος συμπληρώνει ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο. Ο ερωτώμενος μπορεί να λάβει τη φόρμα μέσω e-mail ή να τη βρει στην ιστοσελίδα. Αυτή η τεχνική ερωτήσεων δεν είναι τόσο ακριβή και χρονοβόρα όσο οι CAPI και CATI. Αλλά υπάρχουν μερικά σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν χρησιμοποιείται αυτή η τεχνική, όπως:

• Δεν έχουν όλοι υπολογιστή ή πρόσβαση στο διαδίκτυο.
• Ορισμένοι ερωτηθέντες μπορεί να ανησυχούν για την κακή χρήση των δεδομένων και επομένως μπορεί να συμπληρώσουν κάποιες (ή όλες) τις απαντήσεις λανθασμένα.
• Τα αποτελέσματα της έρευνας ποικίλλουν ανάλογα με τη μέθοδο επιλογής των ερωτηθέντων (προσαρμοσμένη βάση δεδομένων, διαδικτυακό πάνελ, τυχαία επιλογή).